Επιστημονική – Λατινική ονομασία / Είδος: Buxus sempervirens
Γένος: Buxus
Οικογένεια: Buxuceae / Πυξοειδή
Συχνές ονομασίες: boxwood, Caucasian boxwood, European box, boxtree, boxwoodtree, box / Πυξός, πυξάρι, πύξος, τσαμσίρι, τσιμισίρι.
Αειθαλής, ανθεκτικός θάμνος με πυκνό και συμπαγές φύλλωμα, ιδανικό στην κηποτεχνία για περίτεχνα κουρέματα – φυτογλυπτική αλλά κι ως φυσικός φράκτης – μπορντούρα. Φέρει μικρά, ωοειδή, γυαλιστερά, αντίθετα, δερματώδη και καταπράσινα φύλλα όλες τις εποχές του χρόνου και μικρά, κίτρινα άνθη την άνοιξη, χωρίς καλλωπιστική αξία αλλά με μελισσοκομικό ενδιαφέρον. Τα άνθη του φυτού στις αρχές της άνοιξης έχουν άρωμα καραμέλας, τα οποία δίνουν τη θέση τους στους καρπούς – κάψες του φυτού.
Ο πυξός ήταν γνωστός από την αρχαιότητα. Μάλιστα, σύμφωνα με τον Αριστοτέλη, στο έργο του “Περί θαυμασίων ακουσμάτων” αναφέρει τις θεραπευτικές ιδιότητες του μελιού από πυξό που φύονταν στην Τραπεζούντα του Πόντου ως φάρμακο για την επιληψία «Εν Τραπεζούντι τη εν Πόντω γίγνεται το μέλι της πύξου βαρύοσμο και φασίν τούτο τους μεν υγιαίνοντας εξιστάνται, τους δε επιλήπτους και τελέως απαλλάττειν». Το φυτό χρησιμοποιήθηκε επίσης για την κατασκευή ξύλινων αντικειμένων, όπως μουσικών οργάνων λόγω της ανθεκτικότητας του ξύλου του.
Η λατινική – επιστημονική ονομασία του φυτού buxus σημαίνει κιβώτιο – κουτί και προέρχεται από την αρχαία ελληνικη λέξη “πύξος”. Η λέξη πύξος αποτελεί και τη ρίζα και τη λέξη πυξίδας, καθώς το εν λόγω φυτό αποτελούσε την πρώτη ύλη για την κατασκευή τους αλλά και προγενέστερα για την κατασκευή “αγγείων” που χρησιμοποιούσαν κυρίως οι γυναίκες για τη φύλαξη των κοσμημάτων τους. Πάνω στα αγγεία αυτά έχουν βρεθεί κι οι πρώτες υπογραφές των χαρακτών – καλλιτεχνών τους. Ακόμη κι η κοινή αγγλική ονομασία του φυτού είναι boxwood, που σημαίνει ξύλινο κουτί.
Στον Κήπο μας θα βρείτε και το υβριδοποιημένο είδος Buxus Macrophyla x Rotundifolia, σφαιρικός θάμνος που χρησιμοποιείται στη φυτογλυπτική.
