Επιστημονική – Λατινική ονομασία / Είδος: Salvia officinalis
Γένος: Salvia
Οικογένεια: Lamiaceae / Λαμιοειδή
Συχνές ονομασίες: Sage, salvation plant / Φασκόμηλο, φασκιά, αλίσφακος, αλιφασκιά.
Έντονα αρωματικό φυτό με γκριζοπράσινα, τριχοειδή φύλλα, τα οποία παραδοσιακά χρησιμοποιούνται στη μαγειρική, στη λαϊκή ιατρική ή μπορούν να καταναλωθούν ως αφέψημα. Σήμερα, χρησιμοποιείται περισσότερο ως καλλωπιστικό φυτό.
Το φυτό ήταν ευρέως γνωστό από την αρχαιότητα και του αποδίδονταν πληθώρα ιδιοτήτων από συντηρητικό του κρέατος έως ενισχυτικό της μνήμης και της γυναικείας γονιμότητας. Οι φαρμακολόγοι της αρχαιότητας Διοσκουρίδης, Θεόφραστος, Πλίνιος και Γαληνός αναφέρονται στις θεραπευτικές του ιδιότητες ως εμμηναγωγό, τονωτικό και καθαρτικό. Ο Πλίνιος το συνιστούσε και για τα δαγκώματα των φιδιών, παθήσεις του στήθους κ.ά. Οι Άραβες γιατροί πίστευαν πως το φασκόμηλο επεκτείνει το προσδόκιμο της ζωής έως το σημείο της αθανασίας.
Γενικώς το φασκόμηλο αποτέλεσε και συνεχίζει να αποτελεί λαϊκό φάρμακο παγκοσμίως λόγω της ευεργετικής του επίδρασης στην υγεία αποδίδοντας του διάφορες ιδιότητες ο κάθε λαός. Οι Γάλλοι αποκαλούσαν το βότανο toute bonne, που σημαίνει όλα καλά, κι ίσως κατά μία έννοια να έχουν δίκαιο καθώς πρόσφατες μελέτες αναφέρουν ότι το φασκόμηλο παρουσιάζει αντιφλεγμονώδη – αντιοξειδωτική – αντιμυκητιακή – αντιμικροβιακή – αναλγητική – αντιπυρετική – αιμοστατική δράση, οι βιοδραστικές ενώσεις του δρουν ενάντια στις νευροεκφυλιστικές νόσους βελτιώνοντας τη μνήμη και τις γνωστικές λειτουργίες.
Η επιστημονική του ονομασία salvia προέρχεται από τη λατινική λέξη salvare, που σημαίνει να σώσει – θεραπεύσει.
Στον Κήπο μας θα βρείτε έξι διαφορετικές ποικιλίες φασκόμηλου:
- Salvia officinalis – Σάλβια η φαρμακευτική, το κλασσικό θεραπευτικό φασκόμηλο, που περιγράφεται παραπάνω.
- Salvia “Tricolor”– φασκόμηλο δίχρωμο. Αρωματική ποικιλία που καλλιεργείται κυρίως για το φύλλωμά της. Τα παλαιότερα φύλλα τείνουν να είναι πράσινα στην μέση, με ένα ακανόνιστο λευκό περιθώριο, ενώ τα νεότερα φύλλα είναι πορφυρά.
- Salvia officinalis “Purpurascens”/ “Purpurea” – φασκόμηλο πορφυρό. Καλλωπιστική ποικιλία φασκόμηλου που χρησιμοποιείται και στην μαγειρική. Έχει εντόνως αρωματικό, επίμηκες, πορφυρό νεαρό φύλλωμα που μετατρέπεται σε ασημοπράσινο κατά την ωρίμανση και φέρει μωβ-μπλε άνθη. Αποτελεί έναν πραγματικό μαγνήτη για πεταλούδες και κολίβρια.
- Salvia azurea grandiflora – φασκόμηλο αναρριχητικό Δαλματίας. Μη συνήθης ποικιλία φασκόμηλου, αναρριχητική, με πιο έντονο άρωμα από τις υπόλοιπες ποικιλίες, καθιστώντας το αιθέριο έλαιο του ένα από τα καλύτερα.
- Salvia officinalis “Elatis” – φασκόμηλο Ελάτης. Έντονα αρωματική ποικιλία φασκόμηλου που χρησιμοποιείται περισσότερο ως καλλωπιστικό φυτό.
- Salvia fruticosa (triloba) – ελληνικό φασκόμηλο ποικ. τρίλοβο. Πολυετές βότανο με σχεδόν ασημί, τριχοειδή φύλλα, με θαμνώδη εμφάνιση και μίσχους λουλουδιών που μοιάζουν με της λεβάντας. Έχει μακρά παράδοση χρήσης στην Ελλάδα, όπου εκτιμάται για τη καλλωπιστική και τη φαρμακευτική του αξία αλλά και τη μαγειρική χρήση του, ως μελισσοκομικό φυτό καθώς φυσικά κι ως αφέψημα. Το ελληνικό φασκόμηλο αποτελεί πάνω από το 50% του αποξηραμένου φασκόμηλου που πωλείται στη Βορ. Αμερική.
- Salvia microphylla – μικρόφυλλη ποικιλία φασκόμηλου με έντονα αρωματικά φύλλα.
- Salvia jamensis “Hot Lips”
- Salvia ‘Mystic Spires Blue’
- Salvia leucantha
- Salvia coccinea “Scarlet sage”
- Salvia pratensis “Indigo”
- Salvia greggii
- Salvia farinacea
- Salvia involucrata
- Salvia microphylla Kunth