Επιστημονική – Λατινική ονομασία / Είδος: Arbutus unedo
Γένος: Arbutus
Οικογένεια: Ericaceae / Ερικοειδή
Συχνές ονομασίες: strawberry tree, Irish strawberry tree, cain, cane apple, caithne, Killarney strawberry tree / Άρβουτος η κοινή, κουμαριά, λαγομηλιά, κουραμιά, καρομηλία, ελαφοκουμαριά, μαυροκουμαριά, κόμαρος.
Μικρό δέντρο ή αειθαλής θάμνος των περιοχών της Μεσογείου αποτελούμενο από πράσινα, οδοντωτά, γυαλιστερά φύλλα που κοκκινίζουν κατά τη διάρκεια του χειμώνα και χαρακρηριστικό κοκκινωπό, ρωγμώδη φλοιό. Ανθοφορεί με λευκά, καμπανοειδή άνθη πλούσια σε νέκταρ και στη συνέχεια καρποφορεί δίνοντας εδώδιμους, κόκκινους καρπούς αδιάφορης γεύσης, που δύσκολα τρώει κανείς δεύτερο. Από εκεί προκύπτει και το επίθετο unedo της επιστημονικής – λατινικής του ονομασίας, ονομασία που της έδωσε ο Πλίνιος ο Πρεσβύτερος, που προέρχεται από το λατινικό «unum edo» που σημαίνει «τρώω ένα». Τα πλούσια σε νέκταρ άνθη της προτιμώνται ιδιαιτέρως από τις μέλισσες καθιστώντας την κουμαριά μελισσοκομικό φυτό.
Η κουμαριά ήταν γνωστή από την αρχαιότητα με την ονομασία κόμαρος κι οι καρποί της λέγονταν μεμαίκυλα κι αναφέρεται από τους αρχαίους συγγραφείς, όπως ο Διοσκουρίδης., ο οποίος την περιγράφει ότι ομοιάζει με την κυδωνιά αλλά με λεπτόσαρκους, απύρηνους καρπούς με μέγεθος δαμάσκηνου, η κατανάλωση των οποίων προκαλεί κεφαλαλγίες και “κακοστόμαχο”. Στη Ρώμη αποτελούσε το φυτό σύμβολο της Αρτέμιδας, η οποία κρατούσε ραβδί από κουμαριά με το οποίο θεράπευε τα άρρωστα παιδιά και κι έδιωχνε τα κακά πνεύματα. Η κουμαριά αποτέλεσε και μεταγενέστερο, εθνικό, ιταλικό σύμβολο, συγκεκριμένα στον απελευθερωτικό της αγώνα (1848-1870). Ενώ και στην Ισπανία η κουμαριά έχει συμβολικό χαρακτήρα στη Μαδρίτη.
Χαρακτηριστικό της κουμαριάς είναι η αντίσταση της στην καύση κι η ευκολία ευδοκίμησης της, καθιστώντας την ιδανική επιλογή στις αναπλάσεις.